Şamandıra Çeşitleri

    
    Şamandıralar daha çok tatlı su avlarında olmak üzere ve  denizlerde de kullanılan, yemi istenilen derinlikte ve bedeni dik tutmaya yarayan, balık vurduğunda batarak, sallanarak veya yükselerek balıkçıyı ikaz eden takımlardır. Çok derin sularda kullanılması zordur. Özellikle göl ve durgun sularda, az akıntılı akarsularda, sakin deniz koylarında ve sığ yerlerde yapılan olta avcılığında şamandıralar kullanılmaktadır. Genellikle ağaçtan (balsa ağacı en makbulü), mantar, plastik veya köpük gibi hafif malzemelerden yapılırlar. Kullanım alanlarına göre farklı şekil ve ağırlıkta olurlar.En önemli konu dengenin iyi ayarlanmasıdır. Şamandıranın dengesi kıstırmalar yardımı ile ayarlanır. Su yüzeyinde kalan işaret mantarları ve şamandıraların yapısı, avlanılacak balığın türü ve avlanma şekline bağlı olarak farkı bağlantı yöntemleri gösterir. Köstekli takımlarda şamandıralar düz durumdayken, tek iğneli kıstırma kurşunlu takımlarda şamandıralar suya yatık halde bulundurulursa, balığın ısırışları çok daha kolay hissedilebilecektir. Yatık haldeki şamandıranın suya dik hale gelmesi balığın yemi aldığının bir göstergesi olacaktır. 
Waggler Şamandıra

   

 

Bu waggler şamandırayla avlanılırken, misina bağlantısının şamandıranın altında olanlarının tercih edilmesi, bedenin su altında kalmasını ve dolayısıyla rüzgardan da etkilenmemesini sağlayacaktır. Bu şamandıraların üst kısmında çeşitli seviyeleri gösteren renkli alanlar vardır. Resimde de su seviyesiyle şamandıranın yemsiz olarak, ağırlık takılarak hangi seviyelerde olmasını göstermektedir. Avlanılacak su seviyesine karar verildiğinde stoper yardımıyla da şamandıra misina üzerinde sabitlenir.

Ağırlıklar gerek sıkma kurşunlarla, seyyar kurşunlarla ayarlanabildiği gibi yaprak kurşunlarla da ayarlanabilir. Yaprak kurşun kullanılacaksa, misinaya sarılmadan önce altına yumuşak bir kağıt veya kumaş parçasının sarılması misinanın zedelenmemesini sağlayacaktır. Seyyar kurşun kullanılacaksa, ufak bir boncuk kullanılması fırdöndüye atılan düğümün zedelenmemesini sağlar.

Turna gibi etçil balık avlarında kullanılan şamandıralar;

1- Stubby inline şamandıra; Büyük ölü veya canlı yemlerle (Uskumru gibi) kullanılmaktadır.

2- Deadbait pencil; 30 m den fazla mesafede kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Cansız yem ile dip bölgelerinde avlanmak için kullanılmaktadır.

3- Hi-visibility dart; Özellikle kabarık dalgalı sularda mükemmel görüş sağlayan bodur şamandıra çeşididir. Uzak mesafeli avcılıkta kullanımı uygundur. Cansız yem ile kullanılmaktadır. Balıkların hassas ısırıklarını bile gösterebilmektedir.

4- Sunken; Canlı veya cansız yemin, su yüzeyinin hemen altında sunumu için kullanılmaktadır. Yavaş akan akarsu ve durgun sularda kullanılır.

5- Ball bob; Etçil balıkların avcılığında klasikleşmiş bir şamandıradır.Akarsu ve durgun sular için idealdir. Canlı balığın serbestçe dolaşmasını sağladığı gibi cansız yemin hem dipte hem de askıda  sunumunda  kullanılır. Ancak diğer ince şamandıralar kadar hassas olmadığı gibi fırlatılması da zordur.

6- Slimline inline; Akarsularda canlı veya cansız yemler için tasarlanmıştır. Misina şamandıranın içinden (İnline) geçirilir ve stoper ile kullanılır.

Stick Şamandıra

Akarsu balık avcılığında en çok kullanılan şamandıralardandır. Wagglers şamandıraların aksine, üst kısmında ölçü gösteren bir kısım yoktur. Balık yakalandığında bu şamandıralar su içine doğru girerler.
Yapısı;
Body; Her zaman batmaz balsa ağacından yapılanlar tercih edilmekteyse de , mantar ve polystyrene maddesinden de imal edilmektedir. 
Stem; Bu bölüm güçlendirilmiş sağlam malzemelerden yapılır. En çok kullanılan malzemeler alüminyum, ağır lignum tropikal ağaçlar, plastik ve bambu kamışıdır. Kamıştan yapılanlar durgun sularda tercih edilirken, alüminyum olanlar çalkantılı sularda ve hızı açısından, lignum ahşap şamandıraya ağırlık kazandırması bakımından, plastik ve naylon olanlar ise fiyatının ucuzluğu nedeniyle tercih edilmektedirler. 
Shoulder;  Bu bölüm şamandıranın suya batmadan ve yavaş bir hızda yüzmesini sağlamaktadır.
Tip; Şamandıranın su üstünde kalan bölümüdür. Uzak mesafelere atıldığında, hem şamandıranın batmaması için ekstra güç hem de görülebilirliğini arttırır. Balıkların hassas ısırıklarını da göstermektedir.

1. Alüminyum

2. Ahşap

3. Bambu kamış

Stick şamandıranın kullanımına yönelik 2 adet örnek yandadır. Derinlik ve akıntı hızına göre kurşun ağırlıkları değişebilmektedir. Bu takımlarda 8 nolu kıstırma kurşunlar kullanılabilir. Yemler zeminde sunulmaktadır.

 

Premier Feeder Float; 

2-3 metre derinliklerde kullanılabilen bu wagler şamandıra ile hem iğnenin bulunduğu yer yemlenebilmekte, hemde şamandıra olarak kullanılabilmektedir. Ayarlanabilir aparatı sayesinde deliklerden küçük parçalar halinde yemler yavaş bir şekilde dökülmekte veya küçük kurtçuklar bu deliklerden dışarı çıkmaktadır. Şamandıra misinaya bir aparat sayesinde bağlandığı için kolayca sökülüp içi tekrar doldurulabilmektedir. Fırdöndü ile iğne arası 30 cm civarında olmalıdır.

1- Oval formlu hemen hemen klasik denebilecek bu şamandıra durgun veya hafif akışlı sularda kullanılmaya uygundur
2- Hafif dalgalı sulardan dalgalı ve rüzgarlı hava şartlarına kadar kullanılabilir. Derine batacak şekilde yüklenebilir.
3- Piramit formlu şamandıralar akıntılı sularda rahatlıkla kullanılabilir, yüksek taşıma kapasitesine sahiptir. 
4- Oval formlu şamandırayı andırmakla birlikte daha hidrodinamik yapısı ile akıntılı sularda ve rüzgarlı havalarda kullanılabilir.
5- İnce uzun şamandıralar rüzgarsız, hafif akışlı sularda kullanıma uygundur. Bu tipler daha çok makaralı takımla değil de özel uzun kamışlarla; kamışın ucuna bağlanarak kullanılır. 
6- Orta ve sert akıntılı sulara daha uygundurlar. Yüksek taşıma kapasitesine sahiptir. Bu da daha çok kamış ucunda kullanılır.
7- Hemen hemen ters oval formu ile durgun veya çok az akıntılı sularda kullanılırlar
8- Silindirik formlu. Tüm sularda ve şartlarda kullanılır. Yüksek taşıma kapasitesine sahiptir.

Zargana topu ağırlık yaparak takımı ileri atmaya yarar. Zargana takımları yaprak yemli çıplak iğne ya da ipek bağlı takımlar olduğundan hafiftir. İleriye atılıp çekilmesi gerektiğinde ön tarafda. kullanılır.  Mantar olanlardan şeffaf ve içine su dolanlarına kadar çeşitleri geniştir.

Denizde ve Tatlı Suda kullanıma uygundur.

Yemli olta takımlarında kullanımı : Ana bedene herhangi bir stoper, sabitleyici boncuk vb. kullanmadan yani ana beden üzerinde serbest hareket edebilecek şekilde bağlayın. Oltanızı istediğiniz mesafeye fırlatın. Derinlik ne olursa olsun kurşun zemine değiceye kadar oltanız dibe inecek ve şamandıra yatık vaziyette kalacaktır. Kurşun zemine oturduğunda su haznesi kendiliğinden dolarak şamandırayı dik pozisyona getirir. Su haznesi içerisindeki demir bilye haznenin dibindeki manyetik alana yapışır ve misinayı sabitler.  Bu dikilme hareketi ile, şamandıra oltanız yaklaşık 30 cm gerecek ve şamandıra ile kurşun arasındaki boşluğu alarak yemlerin her koşulda görünür olmasını sağlayacaktır. 
Kıyıdan atılan oltalarda olta karaya yatay durmda kaldığından yemler zemine yatar. Bu durumda görünürlüğü azaldığından bölgedeki balıkların yemi görmesi zorlaşır. Oltanın düştüğü bölge yosunluk ya da taşlık ise yemler tamamen kaybolur. Akıllı şamandıra kullandığınızda ise zemin ne olursa olsun oltanız 30 cm yukarıya kalkacağından yemler kaybolmaz. 
Şamandıra ile olta arasındaki misina her koşulda gergin kalacağından balığın yeme vuruşunu çok daha belirgin hissedersiniz. Gergin duran oltanın avcılığı artar.
Şamandıra ana beden üzerinde hareketli olduğundan oltanızı toplayarak yerini değiştirseniz bile toplama esnasında yatar, bıraktığınızda tekrar dikilerek boşluğu alır.
Oltanız her zaman gergin durduğundan akıntıdan ve dalgadan etkilenmez. Düştüğü yerde kalır. 

Spinning (At/Çek) ve Trolling (Tekne Arkasından Çekerek) Kullanım : Sahte yeminizin yaklaşık 1mt. önüne fırdöndü veya stoper bağlayın. Akıllı şamandırayı şamandıra kısmı yeme, bilyeli kısmı size bakacak şekilde misinaya geçirin.
Aksiyon vermeden düz çektiğinizde bile şamandıra yukarı-aşağı sallanarak sahte yeme aksiyon verir. Bu aksiyon sahte yemin yaralı balık yüzüşünü taklit etmesini sağlar. Avcı balıklar yaralı balıklara saldırmayı tercih eder. Bu aksiyon sayesinde sahte yeminiz avcı balıklar için mükemmel bir tuzak olacaktır. Oltanızın atar ağırlığı dikkate alınmalıdır.
Çok Amaçlı Kullanım : Akıllı şamandıra çok kolay bir şekilde parçalara ayrılabilir.
Su haznesini çıkartarak normal şamandıra olarak kullanabilirsiniz.
Çubuğa yuvarlak bölümünü takarak hafif şamandıra yapabilirsiniz.
Çubuğa yuvarlak ve silidirik bölümü takarak daha ağır normal şamandıra yapabilirsiniz.
Yuvarlak kısmını zargana topu olarak kullanabilirsiniz.
Çubuğa fosfor ya da ışık takarak gece avlarında kullanabilirsiniz.