Makineler, balığın cinsine, kullanma yerine ve özelliklerine göre değişir.Tatlı suda mı, yoksa denizde mi ve hangi balıkların avlanılması hedefleniyorsa bu doğrultuda makine seçimi önem taşır.
İyi bir ergonomik yapıya sahip olan makara, daha az bir çabayla daha kolay işlev görecek ve yormayacaktır.
Hızlı diye tabir edilen makineler hafif avlarda tercih edilirken, büyük balıkların hedeflendiği avlarda ise yavaş hareket edenler tercih edilecektir.
Turna, levrek, lüfer gibi yapay yemle yapılan avlarda sarım hızı önem taşımaktadır. Sarım hızı; makinanın, misinayı ne kadar çabuk sardığının bir göstergesidir. Hız, sarım mekanizmasının büyüklüğü ile doğru orantılıdır. Nokta merkezli makaranın (Pin centered- trotting reels) çapı büyük olduğundan hızlı sarım yapılabilmektedir. Fly ve yapay yemle, ırmak ve göllerde oldukça kullanışlıdır.
Sarım sayısı bir diğer husustur. Misinanın sarıldığı kafa bir defa ileri gidip geldiğinde, kolun attığı tur sayısını ifade eder. Sarım sayısı yüksek ise, atış esnasında çok daha fazla misina çıkacağından daha uzak mesafelere atış imkanı sağlayacaktır. Long casting denilen denizde kıyıdan yapılan uzak mesafeli avlarda aranan bir özelliktir. Bu özelliğin verimli kullanılabilmesi için, kafanın büyük olması ve kamıştaki ilk halkanın makinaya uzaklığının yeterli ve halka yapılarının uyumlu olması gerekmektedir. Bu tip makinanın içindeki mil uzun olacağından, tekneden yapılan jig tarzı veya dikey sarım yapılan avlarda bu makina kullanılamaz. Zamanla içerdeki mil deforme olacaktır. Tekneden yapılan bu tür avlarda sarım sayısı az olan makinalar kullanılmalıdır.
Makine devri ise, sarım kolunun bir tur çevrildiğinde makina kafasının attığı tur sayısını gösterir. Devri düşük makinalarda içteki dişli büyük olur. Buda yavaş bir sarım hızı olacağından büyük balıkların avlanmasında fayda sağlayacaktır.
Kolama; Oltaya bir balık yakalandığı zaman, kamışa, makinaya zarar verilmeden ve misinanın kopmasını engelleyerek balığın sudan çıkartılması için kullanılan bir düzenektir. Balığın yorulmasını ve teslimiyetini sağlamak için misinanın kontrollü bir şekilde serbest kalmasını ve bu sırada balığın enerji sarfederek yorulmasını sağlar. Büyük balıklar için kullanılmaktadır. Makinalarda bu ayar önden veya arkadan olmaktadır. Genellikle deniz avlarında kolama makinanın önündedir.
Makinelerin üzerinde yazan misina sarım metreleri ipucu verir.
0.20 mm - 100 mt yazan bir makine alabalık avı,
0,30 mm - 100 mt yazan turna, levrek
0.50 mm- 100 yazan makine sazan & deniz balığı avında kullanılır.
Spin reels
Sabit makara(Fixed spool)
 |
| Spin reels |
Misinanın uzunluğuda bu tip makinalarda önemli bir yer tutmaktadır. Kafada sarılı olan misina olması gerektiğinden az veya çok olması hem misinanın karışmasına hemde sürtünmelerden dolayı yıpranmasına ve atış mesafesine etki yapacaktır. 100 m lik bir misina kapasitesine sahip kafanın enaz 1/3 ü (30 m kadar) makarada dolgu hattı olarak kullanılmalıdır. İster eski veya istenirse kullanılmayan başka bir misinayla bu sağlanabilir. Örgü (ip) misinalar eskiden sadece tekne ile yapılan avlarda kullanılabiliyorken, misina teknolojisinin gelişimiyle artık kıyıdan da surf balıkçılığında kullanılabilmektedir.
Hareketli
Makine
Misinanın sarımı, makaranın ileri ve geri hareketiyle sağlanmaktadır. Sabit makinalarla aynı özelliklere sahiptir. Küçük ebatlardakiler spin tekniğiyle yapılan avlarda kullanılmakta, büyük ebatlarda olanlar ise sazan, kadife gibi avlarda kullanılmaktadır.
Surf avında büyük avantaj sağlayan, rüzgarlı havalarda küçük yapay yemleri fırlatmayı oldukça kolaylaştıran bir makinadır. Agresif balıkların yakalanmasında diğer makinalara göre daha kullanışlıdır. Misina sarımı sağa sola hareketli parça yardımıyla gerçekleşir. Gerek misinanın düzgün sarılması ve gerekse gücü artı özellikleridir. Kalın misinaların kullanılmasını dolayısıyla büyük balıkların yakalanmasını sağlar.
Balığın yakalanmasından sonra baş parmakla makinanın frenlemesi yapılarak hassas ve gerçek bir koloma yapılabilmektedir. Eski makaraları kullanmak zor iken yeni modern ürünler bir çok yeni sistemlerin ilavesiyle kullanımı kolaylaşmıştır. Ergonomik yapısı nedeni ile canlı yemle ve jig avcılıklarında hassasiyeti oldukça üstündür. Tuzun sebep olacağı korozyonu engellemek için dayanıklı malzemelerden yapılmaktadırlar.
Baitcaster
 |
| Baitcaster |
Kullanımının
zor olduğu söylenmektedir. Doğruluk payı vardır. Ancak doğru
donanım ve doğru makina ayarları ile her balıkçı bir
profesyonel gibi bu makinayı kullanabilir. Diğer makinalara göre
mekanik bir avantaj sağlar. Kullanımının kolaylığı için
frenleme sistemi bulunmaktadır. Eskiden santifürüjlü fren sistemi
varken, yeni ürünlerde bunun yerine manyetik bobin fren sistemleri
kullanılmaktadır. Aynı zamanda misinanın gerginliği daha doğru
ayarlanabilmektedir. Misina boşaltma düğmesine parmakla basılı
iken fırlatılan misina, hedeflenen noktaya gelmeden önce yolun
yarısında, parmakla uygulanan basınç yavaşca azaltılmalıdır.
Bu makaranın dönme hızı ile misina hızının doğru
orantılanmasını ve misinada bir boşluk oluşmamasını sağlar.
Fırlatılırken kamışın dik vaziyette bulunması hatalı bir
kullanımdır. Yandan fırlatılırken Makine kamışın alt
tarafında değilde üst tarafında tutulmalıdır. Frenleme
sisteminin doğru ayarlanması ile parmak kullanımına ihtiyaç
olmamaktadır. At-çek tarzı yapılan avlarda kullanılan bir takımdır. Bu makina ince misina ve hafif takımlar için dizayn
edilmemiştir. Kullanımı için zaman ve pratiğe ihtiyaç vardır.
Tecrübe kazandıkça da vazgeçilmesi zor bir takım olacaktır.
Kullanılacak malzemeler muhakkak kaliteli ürünlerden seçilmelidir.
Olta Makinaların özellikleri
Distance Casting SpoolBu tür makaralar diğer makaralara göre daha kısa ve geniş olarak dizayn edilir. Böylece daha uzun ve düzgün atışlar yapabilirsiniz.
Integrated Free Spool
Free spool genelde misina teli yardımı ve özel bir düzenek ile kafanın boşa alınması ve balık yeme vurduğunda misinanın makaradan boşalmasını sağlar. Böylece tatlı su avı gibi beklemeli avlarda sürekli takımın başında durmak zorunda kalınmaz. Entegre free spool özelliğinde ise tek tuş yardımı ile ön kalama ve free spool arasında geçiş yapabilirsiniz.
Perfect Lıne Lay
Dam firması tarafından patenti alınmış bu sistemde misina kafaya birbirini kesen çapraz doğrular şeklinde sarılır. Bu sayede çok ince ve ıslak ip misinalar bile kopmadan kolayca kafadan boşalır.
Worm-Shaft System (Solucan Dişli Sistemi); Solucan dişli sistemi olarak bilinen bu sistem misinanın makaraya belli bir düzende sarılmasını sağlar. Böylece kullanıcı daha uzun mesafeli atışlar yapabilir.
Vibration-Free Action (Sarsıntısız Aksiyon); Sarsılmayı önleyen bu dinamik denge sistemi sayesinde krank ve flanş hiç sarsılmadan çalışır ve kullanıcı mükemmel bir denge ile kolayca avlanır.
No-Play Rotor Function (Ani Duruş Sistemi); Özel bir iğne yatağı sistemi rotorun geri doğru hareket etmesini önler. Böylece yeme ani ve zekice saldıran balıklara karşı her daim tetikte olabilirsiniz.
No-Play Rotor Function (Ani Duruş Sistemi); Özel bir iğne yatağı sistemi rotorun geri doğru hareket etmesini önler. Böylece yeme ani ve zekice saldıran balıklara karşı her daim tetikte olabilirsiniz.
Doble Sealed Stainless Steel Ball Bearings (Çift Korumalı Paslanmaz Çelik Rulmanlar); Olta takımının tuzlu suya dayanıklı olması en belirleyici özelliklerden biridir. Bu nedenle rulman sisteminde paslanmaz çelik bilyeler kullanılır. Çift korumalı rulman sistemi ise gres yağının bilyelerin içinde kalmasını sağlayarak tuzlu suyun bilyelerin içine girmesini engeller. Böylece makine yıllarda sorunsuz çalışır.
Precision Ball Bearings (Hassas Misket Bilyeler); Olta makinesinin tüm hareketli parçalarının belli bir düzende hareket etmesini sağlayarak hem makinenin ömrünü uzatır hem de daha sessiz çalışan bir makine düzeneği sağlar.
Slow Oscillation System (Yavaş Sarınım Sistemi); Yavaş sarınım sistemi sayesinde misina makaraya sarılırken sürtünme ve dengesizliğe neden olan boşluklar azalır ve böylece atış mesafesi uzar. Misina makaraya bir üstteki sargı bir alttakine paralel olacak şekilde sarılır ve hiçbir şekilde arada boşluk bırakılmaz. Böylece makaranın her bölgesinde eşit misina dağılımı sağlanır.
Floating Shaft 2 (Dalgalı Şaft Sistemi); Olta makinelerinin en çok sürtünmeye maruz kalan bölümü makarayı döndüren şaftın pinyon dişlisi ile birleştiği noktadır. Hareketli şaft sistemi olan makinelerde ise sürtünmeye maruz kalan yüzey ve şaftın iki tarafındaki rulmanların karşılaştığı sürtünme katsayısı büyük oranda azaltılmıştır. Böylece şaft dalgalı bir şekilde hareket eder ve makinenin kullanım ömrü uzar.
Easy Maintenance (Kolay Bakım Sistemi); Kolay bakım sistemi makinenin iç parçalarının makine sökülmeden yağlanmasını sağlar. Ufak bir yağlama portu sayesinde yağı portun içine dökerek içteki mekanizmayı kolayca yağlayabilirsiniz.
Instant Drag (Ani Kalama Sistemi); Beklemeli avlar için tasarlanmış ani kalama sistemi misina telini indirip kafayı boşa aldıktan sonra kolu çeyrek tur çevirdikten sonra tekrar kalama sisteminin devreye girmesini sağlar.
Hypergear (Hiper Dişli); Bu dikkatlice dizayn edilmiş ana dişli gücün koldan rotora daha güçlü şekilde ulaşmasını sağlar. Böylece kolu çevirirken daha az enerji harcayarak torka dah çok güç verebilirsiniz. Bu aşınmayı oldukça azaltır ve %90,3 oranında verimlilik sağlar.
Super Stoper (Süper Duruş); Süper duruş sistemi tek tarafa hareket eden makaralı bilya kullanılarak geri geri dönüş sisteminin elemine edilmesini sağlar.
Varispeed (Değişken Hız); Surf tipi avlarda atışın mümkün olan en uzun mesafeye ulaşmasını etkileyen en önemli faktörlerden biri de misinanın makinenin makarasına düzgün sarılmış olmasıdır. Değişken hız sistemi bu amaçla geliştirilmiştir. Biri oval diğeri ise kare şeklinde iki adet bilya bilgisayar sistemleri sayesinde birbirine oturtularak misinanın mükemmele yakın paralellikte makaraya sarılmasını sağlar böylece daha uzun atışlar yapabilme imkanına kavuşulur.
Waterproof Drag (Su Geçirmez Kalama Sistemi); Su Geçirmez Kalama Sistemi kauçuk contalar kullanılarak kalama sisteminin içine su ve kum gibi kalama sistemini tehdit edicek unsurların girmesini engellemek amacıyla geliştirilmiştir.
Dyna Balance (Dinamik Denge); Dinamik Denge sistemi makinenin yalpalamasını engeller ve daha düzgün atışlar yapılmasına olanak sağlar.
Digital Control; Su geçirmez dijital kontrol sistemi kendi kendini şarj edebilir ve pil kullanımını gerektirmez. Atış sırasında kafanın dönmesi ile açığa çıkan kinetik enerji bir devre içinde depolanır böylece sistem sürekli kendi kendini şarj eder. Bu enerji de takip eden atış sonrası dijital fren sisteminin devreye girmesini sağlar.
Dartainium Drag; Bu kalama materyali sayesinde daha önceden ayarlanmış pek çok kalama ayarı arasında kolayca geçiş yapabilirsiniz.
Baitrunner Spool (Baitrunner Makara); Tatlı su, sazan avlarında kullanılmak üzere tasarlanmış bu makara sistemi sayesinde kullanıcı beklemeli avlarda atış sonrasında kalamayı ayarlayıp baitrunner özelliğini aktif ederek makarayı boşa alır ve oltaya av vurması halinde bu özelliği devreden çıkartarak daha önce belirlediği kalama ayarına geri dönüş yapabilir.
Aero Wrap (Paralel Bobinler); Birbirine yakın paralel bobinler sayesinde misina kafaya düzgün bir şekilde sarılır, böylece misina kafadan boşalırken sürtünme minimuma iner ve daha uzun atışlar yapılabilir.
2 Speed Gearing (Çift Hızlı Devir Oranı); Bu değişken hızlı mekanizma sayesinde çıkrık makinelerde oltaya balık vurmuş dahi olsa yüksek ve düşük devir arasında tek tuşla geçiş yapabilirsiniz. Kolun yanında bulunan mekanizmaya basarak düşük devire kolayca geçebilir ve düğmeyi serbest bırakarak tekrar yüksek devirde kullanabilirsiniz. İki farklı devir arasında geçiş yapabilme olanağı pinyon ve itiş dişlilerinin daima bağlanmış olması ile sağlanır.
2 Speed Oscillation (Çift Hızlı Misina Sarılımı); Çift hızlı salınım sistemi misinayı makaraya geri sararmanın en gelişmiş yoludur. Çalışma prensibi ise kol çevrildiğinde rotorun dönmesi ile makara ileri doğru son derece hızlı hareket ettikten sonra geriye doğru yaptığı hareketin yavaş olmasıdır. Bu sayede misina makaraya boşluksuz ve eşit sarılır ve atış mesafesini arttırır.
Rigit Support Drag (Sabit Destek Kalaması); Sabit destek kalaması en yumuşak kalama ayarlarında dahi makinenin yalpalamasını engeller. Önden kalamalı olta makinelerinde ekstra bir rulman ile ana şaftın desteklenmesi ile, arkadan kalamalı makinelerde ise özel bir burç bölümü ile yalpalama problemi tamamen ortadan kaldırılmıştır.
TRI-Drag; Çok yoğun araştırmalar sonrasında balıkçılık sektöründe reform sayılabilecek bir buluş olarak ortaya çıkan Tri-drag kullanıcıya aynı olta makinasında 3 ayrı kalama ayarı kullanabilme imkanı sunuyor. Ön ve arka kalamaya ek olarak tek tuşla aktif edebileceğiniz mücadele kalaması büyük balık avlarında işinizi son derece kolaylaştıracak.
Roller Bearing (Makaralı Yatak); 1 adet Shimano makaralı bilya 3 veya 4 standart misket bilyenin gördüğü işi rahatça görebilir. Böylece makinanın bilye sayısı azaltılarak arıza yapma ihtimali azaltılmış ve verimlilik arttırılmıştır.
Cold Forging (Soğuk Dövme); Soğuk dövme Shimano kalitesinin temelini oluşturur. Rulmanlarda, makaralarda ve kollarda kullanılan bu teknolojinin temeli rulman, makara veya kolların tek parça metalden bütün olarak üretilmesi mantığıdır. Bu ise olta makinesinin daha güçlü, aşınmaya ve darbelere karşı daha dayanıklı olmasını sağlayarak performansı arttırır
X-SHIP (Ekstra güç ve Pürüzsüzlük); Pinyon dişlisinin her iki ucundan S A-RB dişlileri ile desteklenmesi ile Shimano daha güçlü bir devir oranı elde etmiştir. Bu ise en ağır yüklerde dahi hafif bir kol rotasyonu sağlamıştır. Yani çok ağır bir balıkla dahi mücadele edilirken kol son derece kolay bir şekilde döner.
S A-RB (S A-RB Bilya Sistemi); Tuzlu su ve kum gibi tüm aşındırıcı ve dişli sistemine zarar verecek istenmeyen maddelere karşı ekstra korumalı bu rulmanlar makinanın bilya yatağına bağlı olarak kauçuk veya paslanmaz çelikle kaplanırlar.
E.I Surface Treatment (Korozyona Dayanıklı Yüzey Yapısı); Aşınmaya dayanıklı yüzey yapısı gövdeye anodizasyon (metalin yüzeyine son olarak elektrolitik kullanılarak aşınmaya karşı özellikle tuzun aşındırıcı etkisini azaltmaya yarayan son bir katman yapılması) işlemi uygulandıktan sonra yüzeyin ikinci bir koruyucu katmanla güçlendirilmesi sonucu oluşur. Bu sayede olta makinesinin gövdesi tuzlu suya karşı sıradan yüzeylere göre iki kat mukavemet gösterir ve tuzun makinenin üzerinden akıp gitmesini sağlar.
HD-Gear (Dayanıklı Dişli); HD dişli sistemi Shimano’nun üçüncü nesil olta makinelerinde kullanılmak üzere geliştirilmiş dişli sistemidir. Ve geleneksel dişli sisteminden farklı bir kaplama sistemi kullanılarak dişli sisteminin güçlenmesi ve aynı zamanda daha pürüzsüz bir devir oranına ulaşılması sağlanmıştır.
AR-C Spool (AR-C Olta Makarası); On binlerce test amaçlı atış ve bilgisayar simülasyon denemeleri sayesinde AR-C olta makara sisteminin standart olta makaralarına göre daha uzun atışlar yapma imkanı sağlamakla birlikte aynı zamanda misinanın dolanmasını ve misinayı makaraya sararken oluşan boşluğun minimize edilmesini sağladığı kanıtlanmıştır.Misinanın makaraya daha sıkı ve boşluksuz sarılması atış sonrasında misinanın olta makinesinden boşalırken aldığı spiral şeklin azalmasını sağlayarak hem misinanın sürtünme dolayısı ile formunu kaybetmesini hem de aynı sürtünme dolayısıyla ortaya çıkan ısının olta kamışının kılavuz halkalarına vereceği olası zararları azaltır.Sonuç olarak AR-C olta makara sistemi kullanıcılara daha az sürtünme ve daha uzun atış imkanı sunar.
